In 1964 richtte Hugo Brits ESBAC op. Hijzelf was 24 jaar en had altijd bij Niel gespeeld en in de nationale ploeg. Met zijn vrouw woonde hij in Essen. Vier keer per week reed hij op en neer naar Niel. Dit werd te zwaar. In het café had hij al een paar maal gehoord dat er een paar jongens tijdens de middag op het college aan het basketballen waren. Hij heeft deze jongens aangesproken en vroeg hen of deze zin hadden om in clubverband te spelen. Dit werden later de eerste spelers. De eerste subsidie van de gemeente Essen bedroeg 250 fr in 1965. Omdat dit bedrag zo belachelijk weinig was heeft Hugo dat maar direct terug gestort.
Start
In 1965 telde de club zes leden. Vijf spelers en Hugo zelf. Het bestuur bestond uit ouders van leden. De voorzitter was Jan De Goei, de secretaris was Jos Smits en de andere bestuursleden waren Harry Schrauwen, Bob Herhijgers, Fons Tobac en Door Van Hees. Enkel Harry Schrauwen bleef voor een lange tijd in het bestuur. In 1968 heeft Jos Smits de taak van secretaris overgedragen aan Robert Tas. Deze vervulde tegelijkertijd ook de taak van penningmeester. Dit heeft hij gedaan tot 1990, ongeveer 25 jaar. De eerste jaren trainde de spelers aan het pleintje in de Kerstraat (waar nu het gemeentelijke zwembad “De Vennen” is). Ze trainden het 1ste jaar één maal per week en speelde 2 wedstrijden per week: een wedstrijd als reserveploeg en één als eerste ploeg. Vanaf 1967 kwam er nog een training bij. De club beschikte niet over veel materiaal. Een zestal basketballen en 1 krachtbal. Hun clublokaal was “De Linde” in de Nieuwstraat. In 1968 heeft de club een enorme stijging van leden en supporters gekend. In die tijd gingen nog veel mensen zondag naar de mis. De kerk bevond zich over het pleintje. Als de mis gedaan was ging iedereen naar het pleintje om de wedstrijd te volgen. ESBAC had ook een soort overeenkomst gesloten met Exelsior, de plaatselijke voetbalploeg. Als spelers van Exelsior naar ESBAC kwamen kijken gingen de spelers van ESBAC naar de voetbal kijken. Dit alles zorgde ervoor dat er op sommige zondagen een paar honderd supporters naast het veld stonden.
Groei
De eerste zaterdag van de maand was er altijd een tornooi. Omdat Hugo in hogere reeksen had gespeeld kende hij vele trainers en ploegen. Met zijn connecties kon hij goede ploegen strikken voor deze tornooien. Deze ploegen deden dat gratis. Ook dit zorgde telkens voor vele supporters. De spelers hadden ook baat bij zulke betere tegenstanders: ze werden er harder en beter van. Vanaf 1969 kwam er jeugd bij. Er kwamen miniemen ploegen en cadetten ploegen. Al deze ploegen werden getraind en gecoacht door Hugo zelf. Hugo heeft in ‘69 bij NILOS (Nederlandstalig Instituut voor de Lichamelijke Opvoeding en de Sport) zijn diploma A van baskettrainer gehaald. De miniemen speelde nog geen echte wedstrijden maar die speelde tegen elkaar in verschillende kleuren. Dit was ook het geval voor de cadetten. Rond 1970 trainde de ploegen op het pleintje van Erasmus de toenmalige Rijksschool. Hierop kwam al snel veel kritiek vermits het Christelijk gezinde boerendorp niet kon verkroppen dat uitgerekend de Socialisten een pleintje ter beschikking stelden. Deken Verbist is naar Hugo toe gestapt en vertelde dat hij de volgende dag aanwezig moest zijn op een vergadering in Sint – Jozef. Daar werd hem meegedeeld dat de Broeders (nu de Sint – Jozefschool) materiaal zouden aankopen voor een pleintje aan te leggen. Voortaan zou ESBAC op het pleintje van de broeders kunnen trainen.
Weetjes
1975: de kaap van 100 leden werd gehaald ESBAC was de eerste vereniging van Essen die naar Essen in Duitsland ging spelen, toen een grote gebeurtenis. Zaterdag hebben ze daar en basketbalwedstrijd gepeeld en zondag een voetbalwedstrijd. De basketbalwedstrijd hebben ze gewonnen. In de begin jaren ESBAC was de enige basketbal club in de omstreken. De dichtstbijzijnde waren Brasschaat en Kapellen. Rond 1976 heeft ESBAC met Dosco (volleybalclub) op het punt gestaan om samen een zaal te kopen waar ze konden trainen. Jammer genoeg is het bij plannen gebleven.